چگونه استعداد خود را کشف کنیم ، سوالی است که بسیاری از افراد برای موفقیت در زندگی شخصی یا کاری خود به دنبال پاسخ به آن هستند و می‌خواهند به هر نحوی که شده به استعداد یا استعدادهای خود پی ببرند. ولی باید گفت که خیلی ها استعداد را با خلاقیت، هوش و یا مهارت اشتباه می‌گیرند و خودشان هم نمی‌دانند اصلاً استعداد به چه چیزی می‌گویند! ولی باید این را بدانیم که بعضی افراد در زمینه ای استعداد دارند ولی خودشان نمی‌دانند و بعضی افراد دیگر در زمینه ای استعداد ندارند ولی فکر می‌کنند که در آن مورد بخصوص با استعدادند! خب، بگذارید که ابتدا باهم معنای استعداد رو بررسی کنیم و بعد راهکارهایی برای پاسخ به سوال چگونه استعداد خود را کشف کنیم برای شما بیان کنیم. حتماً تا انتها همراه ما باشید…

استعداد چیست؟

برای استعداد تعاریف مختلفی ارائه شده است، یک نفر آن را به معنای توانایی می‌داند، یکی عامل اصلی موفقیت و همین طور تعاریف مختلف.

اما معنایی که ما می‌خواهیم برای استعداد ارائه کنیم این است:

استعداد یعنی یادگیری یک مهارت با صرف انرژی کمتر و زمان کمتر.

مثلاً اگر کسی تیراندازی با کمان را در عرض ۳ جلسه یاد می‌گیرد ولی متوسط مردم ۷ جلسه است (با آموزش یکسان)، نشان می‌دهد که آن فرد در این زمینه دارای استعداد است.

پس وقتی میزان پیشرفت کسی در حوزه یا فعالیتی بالاتر از میانگین افراد دیگر است، نشان از استعداد آن فرد است.

راه های کشف استعداد

حالا نوبت به این می‌رسد که بیان کنیم چگونه استعداد خود را کشف کنیم ؟ برای اینکه استعداد خود را به راحتی هرچه تمام تر کشف کنیم، ۸ راه حل و تکنیک فوق العاده مهم وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم. این ۸ تکنیک عبارتند از:

۱) خودتان را باور کنید

۲) در کودکی خود جستجو کنید

۳) علایق خود را کشف کنید

۴) از اطرافیانتان سوال بپرسید

۵) از استعداد کُش ها فرار کنید!

۶) کارهایی که بهتر از دیگران انجام می‌دهید را پیدا کنید

۷) از تست های استعدادیابی هم بهره ببرید هر چند که صرفاْ ابزار هستند.

۸) از مشاوره متخصصین این حوزه برای کشف استعداد خود استفاده کنید.

۱. خودتان را باور کنید

نکته مهمی که در استعدادیابی باید به آن توجه کنید، این است که به هیچ وجه جملاتی از قبیل “دیگه از من گذشته، به درد من نمی‌خوره، من که دیگه بچه نیستم و…” را به کار نبرید. چرا که بزرگسالان نیز باید به خوبی استعداد خودشان را بشناسند و کشف کنند تا بهترین شرایط را برای خودشان ایجاد کنند. وگرنه می‌شوند مثل افرادی که چند بار شغل خود را تغییر داده اند و هنوز هم به شغلی که در حال فعالیت هستند حس خوبی ندارند. ممکن است در اطراف شما نیز این گونه افراد وجود داشته باشند. شما باید باور کنید که با استعداد هستید و می‌توانید کارهای فوق العاده ای به وسیله استعدادهایتان انجام دهید.

قطعاً حرکت به سمت استعداد و فعالیت در همان مسیر، سرعت رشد در کسب و کار و یا هر چیز دیگری را چندین برابر می‌کند و این برای بزرگسالان از اهمیت بالایی برخوردار است.

۲. در کودکی خود جستجو کنید

سفری به دوران کودکی خودتان بکنید؛ ببنید در آن زمان:

چه کاری را بهتر از بقیه هم سن های خودتان انجام می‌دادید؟

چه کاری بود که شما را هیجان زده می‌کرد؟

بهترین سرگرمیتان چه بود؟

همین گونه از خودتان این سوالات را بپرسید تا با کندوکاو در دوران کودکی، کشف کنید که درون شما چه استعدادی نهفته است. چرا که در آن زمان است که شما بیشترین وقت را صرف انجام کاری می‌کردید که از آن لذت می‌بردید.

۳. علایق خود را کشف کنید

احتمالاً هم اکنون و در زمان بزرگسالیتان هم وقتی صحبت از انجام کارهایی که علاقه دارید می‌شود، قلبتان بلندتر و یا تندتر می‌زند. درست مثل زمان کودکیتان.

شما باید ببینید چه کاریست که وقتی به شما پیشنهاد آن داده می‌شود، آدرنالین در خون شما جریان پیدا می‌کند و مشتاق انجام آن هستید. اصلاً وقتی به کاری علاقه داشته باشید، تمام تلاش خود را می‌کنید که آن کار را به نحو احسن انجام دهید. حتی اگر وقتی برای آن نداشته باشید، حتماً کارهای دیگر خود را کنسل می‌کنید که به علایقتان برسید. درست می‌گویم؟

استعدادهای ما معمولاً در جهت علایقمان هستند. می‌توانید ببینید به کدام کارها علاقه دارید، سپس آنها را با لیست استعدادها تطبیق دهید. این گونه معمولاً استعدادهای شما راحت تر و بهتر کشف می‌شوند.

۴. اطرافیانتان از خودتان مهم تر هستند

حتماً در اطراف شما کسانی هستند که حاضرند لحظاتی با نادیده گرفتن نقاط ضعفتان صادقانه به شما بگویند که چه کاری را با علاقه و مهارت بالاتری نسبت به دیگران انجام می‌دهید.

بیشتر اوقات دیگران چیزهایی را در ما می‌بینند که شاید خودمان لحظه ای هم به آن ها فکر یا توجه نکرده باشیم.

البته یادتان باشد که این سوال را باید از چندین نفر بپرسید و به یک نفر اکتفا نکنید و بعد از این کار، جواب ها را با هم مقایسه و نقاط مشترکش را در نظر بگیرید. احتمالاً این نقاط مشترک همان استعداد شما باشند.

۵. از استعدادکُش ها فرار کنید!

سعی کنید تا جایی که می‌توانید از محیط ها و یا افرادی که استعداد شما را نادیده می‌گیرند و یا با آن منافات دارند، فاصله بگیرید. چرا که متأسفانه در جامعه ما کم نیستند افرادی که چون خودشان نتوانستند از استعدادشان بهره مند شوند، به شما هم توصیه می‌کنند که زیاد پیگیر این مسئله نباشید.

اما وقتی ما زندگی افراد موفق را بررسی می‌کنیم، یک نکته است که تقریباً در تمامی آنها مشترک است و آن، استعداد و علاقه شدیدشان نسبت به کارشان بوده است.

۶. کارهایی که بهتر از دیگران انجام می‌دهید را پیدا کنید

شاید ساده ترین راهکار برای کشف استعداد همین باشد! ببینید کدام کار است که بهتر از دیگران انجام می‌دهید و در آن مهارت ویژه ای دارید؟ به احتمال زیاد استعداد شما در همان کارها نهفته است.

اصلاً استعداد یعنی همین! مهارت زیاد داشتن در کاری؛ پس حتماً بگردید و کارهایی که در آن ها بهترین هستید را پیدا کنید و کمی بیشتر به آن ها تمرکز کنید. سعی کنید مهارت خود را در آن کارها افزایش دهید و تا می‌توانید خود را تقویت کنید.

۷. از تست های استعدادیابی استفاده کنید

یکی از مهم ترین راه هایی که برای کشف استعداد پیشنهاد می‌شود، شرکت در آزمون های استعدادیابی است. آزمون هایی که توسط افراد مختلف طراحی شده اند و هر کدام، استعدادها را به بخش های گوناگونی تفکیک کرده اند. ۵ مورد از مهم ترین تست های استعدایابی عبارتند از:

• تست استعدادیابی اوکانر
• تست استعدادیابی هالند
• تست استعدادیابی کلیفتون
• تست هوش و استعدادیابی گاردنر
• تست شخصیت شناسی MBTI

در ادامه هر کدام از این تست ها را به صورت تک به تک بررسی خواهیم کرد.

تست استعدادیابی اوکانر

آقای جانسون اوکانر زمانی در شرکت جنرال الکتریک کار می‌کرد. مدیر این شرکت که می‌خواست کارمندانش را بر اساس توانایی هایشان سر پست های مختلف بگذارد، تصمیم گرفت که یک تست استعدادیابی برگزار کند و این وظیفه را برعهده اوکانر گذاشت. او هم آنقدر روی این موضوع کار کرد که در نهایت توانست یک تست استعدادیابی طراحی کند که بعدها این تست را در موسسه های مختلف مورد آزمایش قرار دادند و حالا یکی از مهم ترین راه های کشف استعداد است. این تست به ما می‌گوید که ۱۲ نوع استعداد وجود دارد:

• استعداد كار با انگشتان
• استعداد تجسم فضايی و درک ساختارها
• استعداد موسيقی و تشخيص صدا
• استعداد ايده پردازی
• استعداد تشخيص و تفكيک رنگ‌ها
• استعداد استدلال و تحليل
• استعداد كار كردن با اعداد
• استعداد سيلوگرام
• استعداد حافظه طراحی
• استعداد استقرايی
• استعداد آینده نگری
• استعداد خواندن سريع

توضیح دادن این ۱۲ نوع استعداد مسلماً از حوصله متن خارج است و نمی‌توان اکنون همه آن ها را به صورت تک تک توضیح داد.

تست استعدادیابی هالند

آقای جان هالند در دهه ۷۰ میلادی معتقد بود که اگر در محیط هایی قرار بگیریم که به آنها علاقه زیادی داریم، کیفیت انجام کارمان بسیار بالاتر خواهد رفت. یعنی نقش علایق در استعدادها را بسیار مهم می‌پنداشت. تست او بیشتر مربوط به استعداد شغلی است و به ما کمک می‌کند که بتوانیم به بهترین شکل ممکن استعداد شغلی خود را کشف و شغل مورد علاقه خود را پیدا کنیم. ۶ استعدادی که هالند معرفی کرد عبارتند از:

• واقع گرا
• جستجوگر
• هنری
• اجتماعی
• جسور و سازنده
• قاعده مند

انواع استعداد (به شیوه کلیفتون)

آزمون شناخت توانایی یا Strengths Finder، در طول سال های گذشته بخش مهمی از دوره های شناخت توانایی ها بوده است. این آزمون بر اساس تحقیقات موسسه گالوپ شکل گرفته است که در ۳۴ قالب آن را معرفی کرده اند و این ۳۴ مورد به توانمندی باب کیلیفتون نیز معروف است. چرا که او نقش بسیار مهمی در این تست داشت و می‌توان تا حدودی او را مبدع این تست دانست.

۳۴ قالب توانایی (که همان طور که گفته شد با عنوان استعدادیابی کلیفتون شناخته می‌شود) در کتاب Strengths Quest و نسخه دوم و بازنگری شده‌اش در کتاب Strengths Finder 2 منتشر شده است که جزو کتاب‌های پرفروش New York Times و Amazon می‌باشد. همچنین کتاب مذکور توسط نشر پارسیا با عنوان ۵ نقطه قوت برتر خود را بشناسید نیز به فارسی منتشر شده است. دلیل این نام‌گذاری، براساس استاندارد آزمون شناخت توانایی‌هاست که برای هرشخص حداقل ۵ استعداد را مشخص می‌کند.

تم ها یا قالب های توانایی که می‌توان به آنها انواع استعداد هم گفت، ۳۴ مورد است که در تحقیقات موسسه گالوپ در الگوهای مختلف کاری، رفتاری و احساسی افراد موفق همواره تکرار شده است. هر کدام از این ها، ویژگی های مختلفی را مشخص می‌کنند که در گذشته در ما تکرار شده است و به عنوان قابلیت اصلی ما شناخته می‌شود. نکته جالب این است که شاید این تم ها نقطه ضعف ما هم باشند! اما این ۳۴ استعداد عبارتند از:

سی و چهار استعداد انسان:

• Analytical – تحلیل‌گر
• Adaptability – انعطاف‌پذیر
• Activator – فعال‌کننده
• Achiever – دست یابنده
•  Communication – ارتباط
• Command – فرمان
• Belief – باور
• Arranger – سازمانده
• Context – زمینه
• Consistency – ثبات
• Connectedness – متصل‌
• Competition – رقابت
• Empathy – همدلی
• Discipline – نظم
• Developer – پرورش‌دهنده
• Deliberative – دقیق و موشکاف
• Ideation – ایده‌پردازی
• Harmony – هماهنگی
• Futuristic – آینده‌گرایی
• Focus – تمرکز
• Intellection – تفکر
• Input – ورودی
• Individualization – فردگرایی
• Includer – دربرگیرندگی
• Relator – رابط
• Positivity – مثبت‌گرایی
• Maximizer – به‌حداکثر رساننده
• Learner – یادگیرنده
• Significant – اهمیت
• Self Assurance – خودباوری
• Restorative – احیا‌کننده
• Responsibility – مسئولیت‌پذیری
• WOO – دوست‌یاب
• Strategic – راهبردی

استعدادیابی به شیوه هوارد گاردنر

آقای هوارد گاردنر هم ۱۰ نوع هوش و استعداد را معرفی می‌کند. این تست را می‌توان یکی از بهترین تست ها دانست؛ چرا که ۱۰ نوع استعدادی که او معرفی می‌کند، در زندگی همه ما وجود دارند و حداقل بخش کوچکی از آن ها در وجود ما نهفته است. این ۱۰ هوش را مشاهده کنید:

• هوش زبانی و کلامی
• هوش منطقی و ریاضی
• هوش دیداری و فضایی
• هوش جسمی و حرکتی
• هوش درون فردی
• هوش برون فردی
• هوش هستی گرایی
• هوش طبیعت گرایی
• هوش موسیقایی
• هوش اخلاقی

شک نکنید اگر بتوانید استعداد خود را به وسیله روش گاردنر کشف کنید و در جهت آن حرکت کنید، آینده بی نظیری در اختیار شما خواهد بود.

شخصیت شناسی MBTI

MBTI که مخفف کلمه Myers-Briggs Type Indicator (به معنای مایرز و بریگز که نام پدیدآورندگان آن هستند، نشانگر نوع یا همان شخصیت شناسی) است، به ما ۸ نوع شخصیت معرفی می‌کند که ما باید از بین آنها حداقل ۴ نوع را دارا باشیم. این هشت نوع که به صورت دو به دو باهم جفت شده اند عبارتند از:

• برون گرا یا درون گرا
• شهودی یا حسی
• ادراکی یا قضاوتی
• احساسی یا منطقی

ببینید از بین این چهار جفت شخصیت، کدامشان را دارا هستید و در نهایت با توجه به آنها شخصیت خود را مشخص کنید.

کتاب کشف استعداد

اگر می‌خواهید کتابی درباره کشف استعداد مطالعه کنید، به نظرم بهترین کتاب همانی است که پیش تر هم بهتان معرفی کردم. یعنی ۵ نقطه قوت برتر خود را بشناسید! چون این کتاب، فوق العاده عالی درباره ۳۴ استعداد کلیفتون صحبت می‌کند و واقعاً این توانایی را به شما می‌دهد که ۵ مورد از مهم ترین استعدادهای خود را بشناسید.

کتاب های دیگری هم در این حوزه هستند از جمله: فرمول کشف استعدادهای نهفته و سه گام تا کشف استعداد که می‌توانید یا مطالعه آنها اتفاقات خوبی را برای خودتان رقم بزنید.

۸. از مشاوره متخصصین این حوزه برای کشف استعداد خود استفاده کنید.

قطعاً این راه هایی که برای کشف استعداد در این مقاله بیان شد برای کشف استعداد لازم است اما کافی نیست! شما تا زمانی که ارزش ها، علایق، تیپ های شخصیتی و هوش هایتان در کنار یکدیگر قرار نگیرند و با توجه به همه آن ها رسالت زندگیتان کشف نشود، نمی توانید ادعا کنید که استعداد خود را کشف کرده اید و بعد در مسیر آن گام بردارید. استعدادیابی بحثی کاملاً تخصصی است و هر کسی نمی تواند به راحتی این کار را انجام دهد. اما نگران نباشید؛

تیم متخصص مؤسسه استعدادیابی رهرو بعد از مدت ها بررسی میان تمام تست ها و شیوه های استعدادیابی نوین جهان، کامل ترین و جامع ترین بسته استعدادیابی موجود را تهیه کرده و به افراد به راحت ترین شکل ممکن امکان استعدادیابی آن ها را می دهد. پیشنهاد می کنم حتماً سری به این پکیج جامع استعدادیابی با عنوان «سر جای خودت بشین»  بزنید و بین کشف استعدادها و پله های ترقی با زندگی عادی یکی را انتخاب کنید.

همچنین میتوانید با شرکت در دوره استعدادیابی ۲۴ جلسه ای ما نیز استعداد خود را کشف کنید.