کنترل خشم ، مهارتی است که همه ما باید آن را داشته باشیم. چرا که عصبانی شدن اتفاقی است که ممکن است در هر موقعیتی رخ دهد. مثلاً ممکن است برایتان اتفاق افتاده باشد که دوست شما حرفی زده و از او دلخور شده اید و حتی به روی خودتون هم نیاورده اید، اما او بارها رفتارش را ادامه داده و صبر شما لبریز شده و در نهایت عصبانی شده اید و با او پرخاش کرده اید. شاید هم حتی سریعاً پشیمان شده باشید! پس احتمالاً این سوال در ذهنتان پیش آمده که برای کنترل خشم باید چه کار کنید؟ برای یافتن این پاسخ این سوال، تا پایان همراه این مقاله باشید تا با تکنیک هایی که می‌آموزید، بتوانید خشمتان را بهتر از همیشه کنترل کنید…

مهمترین نکات در کنترل خشم و عصبانیت

• خشم چیست ؟
• علت خشم چیست ؟
• کنترل خشم و هیجان
• تاثیر مسائل خانوادگی در کنترل خشم
• حدیث کنترل خشم
• تاثیرات منفی عدم کنترل خشم
• ده روش کنترل خشم

اگر شما هم جز افرادی هستید که از عصبانیت ها و خشمگین شدن های بیش از حد خود خسته شده اید، پیشنهاد می‌کنم حتماً تا انتها با مقاله کنترل خشم همراه باشید تا با ۱۰ تکنیک طلایی، بتوانید خشمتان را به خوبی مدیریت کنید…

خشم چیست ؟

خشم، یک حالتی احساسی است که ممکن است به قدری کوچک باشد که به آن ناراحتی خفیف بگویند، و یا ممکن است تا حد تندخویی و پرخاشگری هم بالا برود و اتفاقات بسیار ناگواری را رقم بزند.

معمولاً وقتی خشمگین و عصبانی می‌شویم ضربان قلبمان بالا رفته، افزایش فشار خون پیدا می‌کنیم و همچنین میزان آدرنالین خونمان هم به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند. فکر می‌کنم همه ما بارها و بارها این احساس را تجربه کرده ایم. درست است؟

خشمگین شدن حالتی کاملاً طبیعی است و اصلاً به صورت غریزی در انسان وجود دارد و هیچ مشکلی هم ندارد. اما مشکل اصلی از جایی شروع می‌شود که نتوانیم آن را کنترل کنیم و اتفاقات جبران ناپذیری برای ما رقم بخورد. در این مقاله برای شما راهکارهایی را بیان خواهیم کرد که بتوانید با استفاده از آن ها کنترل خشم کنید و از بروز این اتفاقات بد جلوگیری کنید. پس تا انتها با ما همراه باشید…

علت خشم چیست ؟

عصبانی شدن برای هر شخصی در هر موقعیت و مکانی متفاوت است. به عنوان مثال ممکن است شخصی جلوی درب پارکینگ شما پارک کرده باشد و شما فقط به او تذکر بدهید که از جلوی درب پارکینگ شما ماشین را جا به جا کند تا شما بتوانید به خواسته خودتان که پارک کردن در پارکینگ است برسید. اما در همین شرایط ممکن است فردی دیگر برعکس عمل کند و شروع به داد و بی داد کردن و اعتراض شدید به آن فرد کند.

درست است که موقعیت ها و اتفاقات رخ داده یکی است. اما دو نوع رفتار در اینجا پیش می‌آید که مشخص می‌کند هر فردی در هر موقعیتی رفتارش و واکنشی که نشان می‌دهد متفاوت است.

اما در کل خشمگین شدن دو عامل مهم و اصلی دارد:

۱. عوامل درونی: عواملی که هیچ کس در بروز آن ها تاثیر گذار نبوده و فقط از درون خودمان سرچشمه می‌گیرد. مثل: افکار، عقاید، خاطرات، سرکوب ها، اتفاقات گذشته و…

ممکن است گاهی اوقات با یادآوری خاطرات بد، فکر کردن به اتفاقات ناگوار و… خشمگین شویم که این نوع خشم، به خاطر عوامل درونی است.

۲. عوامل بیرونی: این عوامل همان طور که از نامشان هم پیداست عواملی هستند که در خارج از ذهن ما و در اطرافمان اتفاق می‌افتند و دیگران از خودمان در به وجود آمدنشان تاثیر گذارتر هستند. عواملی مانند رخ دادن اتفاقات بد، افراد دور و برمان، شرایط زندگیمان و…

هر دوی این عوامل را می‌توان کنترل کرد. حتی عواملی که در بروزشان تاثیر گذار نیستیم. می‌توان با مدیریت کردنشان، کاری کنیم که نه تنها اتفاقات بدی دامن گیرمان نشوند، بلکه از آنها به نفع خودمان استفاده کنیم! یعنی اگر کنترل خشم را به زبان ساده بخواهیم تعریف کنیم، باید بگوییم جلوگیری از رخ دادن خشم.

کنترل خشم و هیجان

در این قسمت می‌خواهم  به کنترل خشم از دیدگاه اسلام بپردازیم. در دین اسلام و روایاتی که از اهل بیت داریم، آن‌ها توصیه کرده‌اند که وقتی حالت ایستاده قرار دارید و حالت خشم به ما دست می‌دهد، فوراً بشینید. این نشستن خیلی شما را آرام می‌کند، به قولی آب روی آتش است. وقتی که در حال انفجار هستید، شما را خنثی می‌کند. و همینطور توصیه کرده‌اند که در هنگامی که نشسته‌اید، دراز بکشید. اگر این موارد را در هنگام خشمگین شدن رعایت کنید، حتماً می‌توانید خشم و عصبانیت خودتان را مهار کنید.

همچنین گفتن ذکر هم در هنگام خشم می‌تواند آن را آرام کند. نمی‌خواهم به ذکر مخصوص از ذکر کنترل خشم اشاره کنم، ولی این را بدانید که ذکر، یاد و خاطر خداوند همیشه شما را آرام خواهد کرد. فرقی نمی‌کند که در چه موقعیتی قرار داشته باشید، فقط و فقط به چیزی فکر نکنید و به خداوند فکر کنید.

تاثیر مسائل خانوادگی در کنترل خشم

برخی از افراد به خاطر عوامل ژنتیکی زود عصبانی می‌شوند و ممکن است برخی به خاطر محیط خانوادگی زودتر عصبانی شوند. زمانی که کودک در خانواده ای که مهارت کنترل خشم را دارند بزرگ می‌شود، در آینده مطمئناً خیلی کمتر از کوره در می‌رود. چون یاد گرفته چطور کنترل خشم داشته باشد.

اما زمانی که کودک در خانواده ای که با کوچک ترین اتفاق پرخاشگری می‌کنند بزرگ می‌شود، حتماً در آینده هم این فرزند همانند خانواده خود عمل خواهد کرد.

پس محیط خانواده هم می‌تواند در کنترل خشم و عصبانی شدن ما تاثیر زیادی داشته باشد.

حدیث کنترل خشم

درباره کنترل خشم و عصبانیت، احادیث زیادی از سوی معصومین و ائمه به ویژه امیرالمؤمنین بیان شده است که حتماً نکات آموزنده زیادی در قلب خود دارند.

• بهترین انسان ها کسانی هستند که دیر به خشم آیند و زود راضی شوند. (پیامبر اکرم)
• خشم همنشین بسیار بدی است. عیب ها را آشکار، بدی ها را نزدیک و خوبی ها را دور می‌کند. (امیرالمؤمنین)
• کسی که هنگام خشم خوددار نباشد، از ما نیست! (امام صادق)
• خشم از شیطان و شیطان از آتش آفریده شده و آتش هم با آب خاموش می‌شود. پس هرگاه به خشم آمدید، وضو بگیرید. (پیامبر اکرم)
• بردباری آتش خشم را فرو می‌نشاند و تندی، آن را شعله ورتر می‌کند. (امیرالمؤمنین)
• هيچ بنده اى خشم خود را فرو نخورد، مگر اين كه خداوند عزوجل بر عزت او در دنيا و آخرت افزود. (امام صادق)

تاثیرات منفی عدم کنترل خشم

مطالعات روانشناسی و پزشکی نشان داده که شما هر چقدر هم اهل ورزش باشید و ورزش کنید اما نتوانید خشم خودتون را کنترل کنید، باز هم در خطر انواع بیماری ها خواهید بود و تأثیرات منفی زیادی در بدن شما بر جای می‌ماند.

وقتی بیش از حد عصبی می‌شوید و استرس می‌گیرید، سیستم دفاعی بدن شما ضعیف شده و در نتیجه، بدن شما برای گرفتن بیماری ها مستعدتر می‌شود.

همچنین دانشمندان به این مسئله پی برده اند که عصبانی شدن به شدت عضلات قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مانع از پمپاژ درست خون می‌شود.

عصبانی شدن های مکرر و طولانی هم باعث بیماری های پوستی می‌شود.

همچنین خشمگین شدن نه تنها روی جسم، بلکه در موفقیت زندگی و شکست های ما هم تاثیر بسیار زیادی دارد.

زمانی را در نظر بگیرید که شما اول صبح به دلیلی عصبی می‌شوید و این عصبانیت در طول روز به خاطر رفتارهای دیگران و اتفاقات کوچک، بزرگ و بزرگ تر می‌شود و در نتیجه، شما این عصبانیت را که کم کم درونتان بزرگ شده را بیرون می‌ریزید. پس این روز شما که با عصبانیت شروع شده و ادامه پیدا کرده، باعث می‌شود شما نتوانید ارتباط موثر وخوبی با دیگران برقرار کنید.

ده روش کنترل خشم

۱. فکر کنید

فکر کردن به شما اجازه می‌دهد تا به عواقب رفتار و واکنشتان بیندیشید و حتی در واکنشی که می‌خواهید نشان دهید تجدید نظر کنید. گاهی اوقات ممکن است به دلیل عصبانیت بیش از حد، واکنش هایی از خود بروز دهیم که عواقب به شدت جبران ناپذیری داشته باشند.

همان طور که احتمالاً دیده اید بسیاری از نزاع های خیابانی و یا دعواهای دوستانه که در نهایت به مرگ یا افتادن اتفاقی بد برای یکی از طرفین دعوا منجر می‌شود، به دلیل کنترل نکردن خشم و تصمیم گیری از روی عصبانیت است.

پس به هیچ وجه هنگام عصبانیت تصمیم نگیرید. ابتدا کمی تفکر کنید و سپس که آرامش یافتید، قطعاً می‌توانید تصمیمی بهتر و درست تر بگیرید…

۲. حواس خودتان را پرت کنید!

یکی از بهترین راه ها برای این که بتوانید خشمتان را کنترل کنید، این است که کلاً از فکر موضوعی که باعث عصبانیتتان شده خارج شوید. یعنی سعی کنید با انجام کارهایی نظیر تلویزیون دیدن، قدم زدن، خوردن چیزی، کتاب خواندن و… کاری کنید که فکر آن موضوع از سر شما بیرون رود. این کار به شدت کمکتان خواهد کرد که آرام شوید و بتوانید در آینده تصمیمات بهتری درباره آن موضوع بگیرید.

۳. تحرک داشته باشید

دیدید یک سری افراد زمانی که از موضوعی ناراحت می‌شوند، محلی که هستند را تغییر می‌دهند؟ حالا یا آن جا را ترک می‌کنند و یا جا به جا می‌شوند. این کار به شدت کمکتان می‌کند که آرامشتان را بازیابید و دوباره به حالت اولیه خودتان برگردید. همچنین می‌توانید حالت نشستن خود را نیز تغییر دهید. یعنی اگر نشسته اید، بایستید و اگر ایستاده اید، دراز بکشید و یا هر کاری که در جهت تغییر حالت خود می‌توانید انجام دهید…

۴.ببخشید و فراموش کنید

بهترین راه برای کنترل خشمی که در اثر عوامل بیرونی پدید آمده این است که ببخشید و فراموش کنید! بخشیدن آنقدر اتفاقات خوبی را در زندگی ما رقم می‌زند که اگر بخواهم آن ها را هم نام ببرم، خود یک مقاله جداگانه می‌شود! به همین دلیل چند مورد از سخنان کوتاه بزرگان را درباره بخشش برایتان نقل می‌کنیم.

• من همواره دریافته ام که بخشیدن، بیشتر از مجازات سختگیرانه نتیجه می‌دهد. (آبراهام لینکلن)
• کسی انتقام می‌گیرد یک روز خوشحال است و آنکه می‌بخشد یک عمر… (امام علی)
• ​گذشت، بار سنگین دشمنی و کینه توزی را از دوش شما بر می‌دارد و فضای ذهنتان را برای اندیشه های مثبت و سازنده، پاک و روشن می‌کند. (وین دایر)
• همیشه دشمنانت را ببخش. هیچ چیز بیشتر از بخشیدن آنها را آزار نمی‌دهد. (اسکار وایلد)
• افراد ضعیف هرگز نمی‌توانند ببخشند. چرا که بخشش، شیوه افراد قوی است. (مهاتما گاندی)
• هر کس عفو و گذشت داشته باشد، خدا نیز از او گذشت خواهد نمود. (پیامبر اکرم)

۵. رسالت خودتون رو پیدا کنید

با پیدا کردن رسالت خودتان در زندگی و متمرکز شدن روی اهداف و آرزوهایتان، به رفتارها و گفتارهایی که مانع رشد شما می‌شوند و جزئی از موانع مسیر موفقیت هستند توجهی نخواهید داشت و در نتیجه وقتی اتفاقات بدی برایتان در راه رسیدن به موفقیت و اهدافتان می‌افتد، آرامش بیشتری خوهید داشت و می‌دانید که باید برای رسیدن به موفقیت، این اتفاقات ناگوار را تحمل کنید…

۶.نفس عمیق می‌تواند برای شما کارساز باشد

کشیدن نفس عمیق، همیشه یکی از بهترین راه ها برای آرامش گرفتن است. حتی در شرایط عصبانیت هم می‌توانید از نفس عمیق کشیدن استفاده کنید. فقط دقت کنید که اگر نفس عمیق را به شیوه های مختلف بکشید، قطعاً انرژی و حال خوب بیشتری به شما تزریق خواهد شد. پس حتماً شیوه های مختلف کشیدن نفس عمیق را یاد بگیرید تا در هنگام عصبانیت و حتی بی حالی، به شما کمک بسیار زیادی کند…

۷. به خودتان تلقین کنید

یکی دیگر از راه های کنترل خشم ، این است که به خودتان تلقین کنید من عصبانی نیستم! من آرام هستم! همه چیز روی روال است و…

شاید این کار در ابتدا برایتان مسخره و خنده دار بیاید، اما بعد از چند بار که انجامش دادید، تاثیر آن را خواهید دید و همیشه در مواقع عصبانیت از تلقین کردن استفاده خواهید کرد…

۸. آب بنوشید!

حداقل کاری که نوشیدن آب می‌تواند برایتان انجام دهد این است که ضربان قلبتان را منظم می‌کند. همان طور که گفتم در زمان عصبانیت قلب ضربان تندتر و نامنظمی پیدا می‌کند. پس نوشیدن آن می‌تواند برای رفع این مشکل بسیار کارساز باشد.

البته آب خوردن فقط ضربان را نظم نمی‌دهد. بلکه باعث آرامش ذهن و روان، مناسب شدن میزان آدرنالین خون، مطلوب شدن فشار خون و… هم می‌شود. با همه این تفاسیر، فکر می‌کنم دیگر برای نخوردن آب در زمان عصبانیت دلیلی باقی نماند. درست است؟

۹. با فردی مناسب درد و دل کنید

درد و دل کردن همیشه به ما آرامش بسیار زیادی می‌دهد. حداقل خود من که این طور هستم. در زمان های عصبانیت حتماً با یک نفر که می‌دانم دلسوز و البته داناست درد و دل می‌کنم. چرا که به شدت مرا آرام می‌کند.

پیشنهاد می‌کنم حتماً شما هم در این جور مواقع، فردی را داشته باشید که بتوانید با او اسرار و مشکلات خود را در میان بگذارید…

۱۰. تحت تأثیر سخنان دیگران قرار نگیرید

خیلی از اوقات هنگام عصبانیت افرادی دور و بر ما هستند که این عصبانیت را تشدید می‌کنند. مثلاً وقتی از دست کسی عصبانی هستیم، ممکن است یک نفر باشد که باعث شود عصبانیت ما از دست آن فرد بیشتر و بیشتر شود. او می‌تواند با سخنانش، رفتارش، نوع برخوردش و… ما را تحت تأثیر خود قرار دهد و کاری کند که ما هم آن طور که او می‌خواهد رفتار کنیم.

پس حواستان باشد که به هیچ وجه، تکرار می‌کنم به هیچ وجه دیگران را ملاک قرار ندهید و بعضی اوقات، فقط به خودتان توجه کنید.

خلاصه کنترل خشم…

همانطور که خواندید و دانستید، کنترل کردن خشم خود می‌تواند خیلی خیلی مفید باشد. چطور بگوییم که بسیاری از افراد به خاطر از کوره در رفتن، چه رابطه‌های خانوادگی یا موقعیت‌های شغلی را از دست داده‌اند. در کل باید بگویم که هر کسی که خشم خودش را کنترل کند، همه ویژگی‌های خوب را می‌تواند در خودش پرورش دهد.